یکی از پارک های وسیع و قدیمی مشهد پارک جنگلی وکیل آباد است که در جنوب غربی مشهد واقع شده و با بلوار عریض و زیبای وکیل آباد به میدان آزادی مرتبط می شود. پارک جنگلی وکیل آباد که درگذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل آباد شناخته می شد. ۱
حاج حسین ملک در آبان 1339و به موجب سند ثبتی شماره 28906 پارک وکیل آباد را با تمام سخاوت به منظور استفاده عامه مردم مشهد و زوارانی که به منظور زیارت آستان مبارک امام هشتم به مشهد می آیند در اختیار شهرداری قرار می دهد و وقف می نماید. 2
در سال 1348 حد اراضی وکیل آباد تعیین همچنین سند وقفنامه به طور رسمی تنظیم می شود.3
باغ وکیل آباد ییلاق مورد توجه مرحوم ملک با مساحت بیش از یک میلیون و پانصد هزار متر مربع که در 12 کیلومتری مشهد قرار گرفته بود و بیش از یک میلیون اصله درخت و یک رودخانه با چندین استخر بزرگ و مهمانخانه به ارزش 50 میلیون تومان داشت ، در سال 1348 به شهرداری مشهد برای عامه مردم واگذار شد. این باغ البته چند دهه پیش با فکر و نقشه مرحوم ملک و با هزینه وی در مشهد احداث شد و آزادانه در اختیار مردم و زائرانی قرار گرفت که در سایه درختان کهن و هوای لطیف آن در ایان تعطیل به ویژه تابستان برای تفریح به آنجا می آمدند.
وسعت این باغ و اشجار بی شمار آن را از آنجا می توان دریافت که در دهه 40 خورشیدی گروهی از تجار برای بهره برداری از درختان میوه و زمین های باغ تقاضای خرید آن را به حاج حسین آقا ملک دادند. وی نیز به آنان جواب رد نداد و به ازای هر درخت یک میلیون تومان طلب کرد. خریداران که چند روز وقت خود را صرف شمارش درختان کرده بودند خسته شده و از خرید این باغ صرف نظر کردند. حاج حسین آقا مدت ها در این فکر بود که باغ وکیل آباد را به چه نهادی واگذار کند. سرانجام در سال 1348 خورشیدی و در دوران نیابت تولیت باقر پیرنیا که استاندار خراسان نیز بود دستور داد سند واگذاری بلاعوض وکیل آباد به مردم مشهد و به نام شهرداری این شهر نوشته شود .4
عزت خانم دختر حسین اقای ملک می گوید زمانی که پدر ما این ده را از آقازاده حاج محمد کفایی خریده نام وکیل آباد بر این ده بوده است. آقازاده حاج محمد کفایی وکیل مجلس و پسر آیت ا… کفایی (آخوند خراسانی) بوده است که وی نیز در دوران مشروطیت وکیل مجلس بوده است. بنابراین به احتمال قریب به یقین نام وکیل آباد برگرفته از خانواده کفایی هاست. حسین آقای ملک ده وکیل آباد را از کفایی ها خریده و بعد شروع به ساخت باغی در آن کرده است و چون نام ده، وکیل آباد بوده، ایشان نام باغ را هم همان گذاشته است.
در آن سال ها پارک و بوستانی در سطح شهر نبوده تا مردم بتوانند در آن تفریح کنند. هر پنج شنبه و جمعه مردم با دوچرخه و گاری و اتوبوس خود را به باغ وکیل آباد می رساندند و در آن به تفریح می پرداختند. البته لازم به ذکر است که در وقف نامه آمده این باغ وقف مردم است و شهرداری تولیت آن را به عهده دارد. این وقف نامه شروطی هم دارد که یکی از آن ها به ماجرای اتراق روس ها بر می گردد.
در باغ وکیل آباد دو استخر وجود دارد یکی استخر بزرگ که کنار خانه ملک است و دیگری استخر بالا که به استخر روس ها مشهور است. در سال ۱۳۲۰ و هنگامه جنگ جهانی قشون روس به باغ وکیل آباد آمدند و در کنار استخر اتراقی چند ماهه کردند. حسین آقا از این موضوع به شدت ناراحت بود و در نهایت به زحمت توانست آن ها را از باغ بیرون کند.
به همین خاطر در وقف نامه خود آورده است نظامی ها حق ورود و خروج به باغ را دارند اما حق اتراق در آن را ندارند.
)شرط نهم) افراد و افسران و درجهداران ارتش حق رفت و آمد به مورد وقف را دارند ولی حق استفاده موقّت و دائم به عنوان اردوگاه نظامی و پیشآهنگی و امثالهم را نخواهند داشت. در این مورد شهرداری متعهد است که از توقف دائم و موقت آنها جلوگیری نماید.۱
طبق این سند شماره 28906، کل شش دانگ باغات مشهد و اراضی غیر مشجر این باغ به انضمام یک رشته قنات و چند استخر به شهرداری مشهد برای استفاده عموم مردم و زائران واگذار شد. درمفاد سند صریحاً آمده است احدی حق خرید و فروش میوه وکیل آباد را ندارد و استفاده از میوه های باغ ، حق مردمی است که برای تفریح به آنجا می آیند، اگر شاخه ای از درخت میوه شکست مستخدمان حق اعتراض به مردم را ندارند اما اگر درخت خشک شد متعلق به شهرداری است و باید آن را ببرد. شهردار وقت مشهد محمود بنی اعتماد پس از انتقال رسمی وکیل آباد به شهرداری تقبل کرد که شهرداری در امر نظافت ، لوله کشی آب، احداث دستشویی و توالت و خیابان کشی، گل کاری، احداث پارک کودک و... اقدامات لازم را به انجام رساند. 4
|