دزغان

پنج شنبه،14 مرداد 1400
ورود

محتوا

نمایش محتوا

نمایش تاریخچه

دزغان
موقعیت سیاسی روستای دزغان (Dezqan) از توابع دهستان تبادکان بخش مرکزی شهرستان مشهد می باشد. وجه تسمیه به شکل دزقان (Dezqan) هم نوشته می شود . چون این آبادی از ادغام دو روستای «دزغان» و «کاملی» تشکیل شده است، به آن دزغان کاملی (Dezqan-e Kameli) هم گفته می شود . نام واژه جغرافیایی دزغان/ دزقان یک جاینام منحصر به فرد در جغرافیای سیاسی ایران و از دو جزء دز (به معنای دژ) + غان/قان/ گان (پسوند نسبت یا به معنای جا و زمین) تشکیل شده است. تاریخنگاران نام کهن واژه دزقان/ دزغان را «دژگان» دانسته و در مجموع به معنای مکان دژ مانند (قلع های شکل) است. این آبادی در روزگار قدیم به شکل قلعه و دژ و دارای 4 برج احداث شده و از استحکامات دفاعی منطقه محسوب می شده است. تاریخچه روستای دزغان (دزغان کاملی) از دهکده های قدیمی بلوک تبادکان مشهد است، که در روزگار صفویه بنیاد نهاده شده و مدارج ترقی و پیشرفت خود را در زمان افشاریه و زندیه طی کرده و در روزگار قاجاریه، به روستایی پر جمعیت، آباد و خوش آب و هوا تبدیل شده است. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، وضعیت این دو روستا در عصر ناصری ( 1300 - 1290 ق.) را که اولی را به شکل ورغان و دومی را به صورت کاسلی احتمالاً با اشتباه کاتب یا مصحح ثبت نموده، چنین بیان می کند: «مزرعه دزغان: 12 خانه وار است از رعایای مروی. زراعت آنها از رودخانه کشف رود مشروب می شود. هوایش معتدل است. 5 نفر غلام مروی در آن جا سکنا دارند.» «مزرعه کاملی: 8 خانه وار است. از آب رودخانه کشف رود زراعت خودشان را مشروب می کنند. طبع هوایش گرم است. 2 نفر نوکر سواره از جمعی هزاره دارند.» (کتابچه تبادکان، در «جغرافیا و نفوس خراسان در عصر ناصری » ،234) مرحله نخست توسعه این روستا که در بازه زمانی 1335 تا 1341 به طول انجامیده است، عمدتا در بخش شمالی هسته اولیه و شمال غرب بافت آبادی گسترش یافته است و در مرحله دوم، که در محدوده زمانی اصلاحات ارضی تا پیروزی انقلاب اسلامی به وقوع پیوسته، در جنوب هسته اولیه و غرب بافت روستا با استفاده از اراضی بایر روستا و بهره گیری از مصالح و فرم و شکل بناهای شهری تحقق یافته است. در مرحله سوم توسعه، که در شمال، شرق و جنوب بافت روستا و در سا لهای اخیر به وجود آمده، به تغییر کلان معابر دهکده و برخورداری واحدهای مسکونی و عمومی از کیفیت بهتر و قابل قبول تر در 65 % بافت کالبدی آن انجامیده است. موقعیت جغرافیایی این آبادی دشتی در موقعیت جغرافیایی 59 درجه و 42 دقیقه و 12 ثانیه طول شرقی و 36 درجه و 21 دقیقه و 35 ثانیه عرض شمالی واقع گردیده و ارتفاع نسبی آن از سطح دریا 948 متر است. این دهکده در 4 کیلومتری شمال شرق شهر مشهد قرار دارد. آب و هوای آن معتدل خشک می باشد. (منبع 1، 32/156 - 157). مساحت این روستا 12 هکتار وسعت داشته و اهالی آن در 40 واحد مسکونی اقامت دارند. تراکم نسبی جمعیت در آن 5/ 18 نفر در هر هکتار می باشد. جمعیت ترکیب سنی نرخ رشد سالیانه تاهل سواد آموزش اشتغال بهره برداران حوزه کشاورزی محلات با آن که دو روستای دزغان و کاملی در هم ادغام شده اند، اما امروزه به شکل دو محله مجزای دزغان (در مجاورت مسجد) و کاملی (در مجاورت حسینیه) خودنمایی می کنند. اماکن مذهبی این آبادی یک مسجد و یک حسینیه نوساز دارد، که بر روی هم 507 متر مربع وسعت دارند. سازمان اداری این آبادی نه شورای اسلامی روستایی دارد، نه دهیاری.
رسته :دزغان


منابع : فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور

ایجاد کننده :اسما پهلوان مقدم
Qr code

امتیاز :0

تعداد بازدید :265

مطالب مرتبط